top of page

ABR'nin Tanımı ve Fonksiyonu

Auditory Brainstem Response (ABR), işitme sinirinin başlangıcından pons’un en üst bölümüne kadar olan anatomik bölgede, işitme yollarındaki elektriksel akımın senkronize aktivitesini kaydeder. ABR odyolojisi, işitsel beyinsapı fonksiyonunun işitsel uyarana verdiği cevabın kaydedilmesi esasına dayalı nörolojik bir testtir.

Kullanım Alanları ve Temel Özellikler

İşitsel Beyin Sapı Yanıtları (ABR), nörootolojik ve odyolojik değerlendirmelerde kullanılır. Uyarımdan sonraki ilk 10-12 milisaniyede görülen uzak saha potansiyellerini içerir.

ABR Dalgaları ve Literatürdeki İfadeleri

ABR, toplamda 7 pozitif dalgadan oluşur ve literatürde, Jewett ve Williston'un tanımladığı gibi, verteks pozitif tepelerine göre Roma rakamlarıyla ifade edilir. Normal işiten bireylerde genellikle I., III. ve V. dalgalar standart olarak belirir.

ABR'nin Kapsamı ve Sınırlamaları

  • ABR testinde işitsel cevaplar beyin sapı düzeyinden elde edilir.

  • Daha üst seviyelerde işitmeyi etkileyen bir lezyon ABR tarafından tespit edilemez.

  • ABR cevapları, işitme siniri ve işitme yollarındaki sinir liflerinin senkronizasyonuna dayanır.

Patolojilerin ABR Üzerindeki Etkileri

  • Senkronizasyonu bozan bir patoloji varsa (örneğin köşe tümörü veya işitsel nöropati), ABR dalgalarının tamamı veya bir kısmı kaydedilemez.

  • Bu durum, işitmenin tamamen kaybolduğu anlamına gelmez.

    • Örneğin, bazı işitsel nöropatilerde hafif işitme kaybı olmasına rağmen ABR dalgaları tamamen kaybolabilir.

ABR'nin Doğası ve Eşik Değerleri

ABR, bir işitme testi değildir. Sesin bilinçli algılaması olmaksızın işitme sisteminin fizyolojik duyarlılığını ölçer. V. dalga eşiği, psikofizik işitme eşiğine yakın bilgi sağlar.

Çapa 1
Çapa 2
Çapa 3
Çapa 4
Çapa 5
Çapa 6
işitsel korteks, düşük frekanslı sesler, yüksek frekanslı sesler, medial geniculate nukleus, inferior colliculus, mezensefalon, kranial çekirdekler, omurilik, koklear nukleus, vestibulocochlear sinir, VIII. kranial sinir, koklear dal, koklea, thalamus, vestibüler dal

ABR DALGALARININ ANALİZİ

I. Dalga: 8. Sinirin Distal Kısmındaki Aksiyon Potansiyelleri

  • ABR’nin birinci dalgası, 8. sinirin kokleadan başlayıp internal akustik kanala girdiği noktaya kadar olan distal kısmındaki birleşik aksiyon potansiyellerini yansıtır.

  • İnsanlar üzerinde yapılan 8. sinir potansiyellerinin direkt ölçümleri ve elektrokokleografik çalışmalarla bu bulgu doğrulanmıştır.

  • Modellerde elde edilen bulgular, I. dalgayı izleyen negatif inişin 8. sinirin internal akustik kanaldan çıktığı bölgedeki aktiviteyi yansıttığını düşündürmektedir.

 

II. Dalga: Kraniyal Sinir ve Koklear Nükleus Kökeni Üzerindeki Farklı Görüşler

  • İkinci dalganın kökeni hakkında farklı görüşler vardır:

    • İlk görüş, intrakraniyal ölçümler ve I. ve II. dalgaların latanslarının 8. sinirin iletim hızıyla uyumlu olmasıyla desteklenen II. dalganın kraniyal sinir kökenli olduğudur.

    • Diğer bazı çalışmalarda ise II. dalganın koklear nükleus hücrelerinden kaynaklandığı gösterilmiştir.

  • Koklear nükleusun mediyalinden kesilerek üst merkezlerle olan bağlantısı yok edildiğinde II. dalganın genliğinin değişmediği belirtilmiştir.

  • Anteroventral koklear nükleusun posterior ve posteroventral koklear nükleusun anterior kesiminde yer alan hücrelerin II. dalganın oluşmasında rol oynadığı bildirilmiştir.

 

III. Dalga: Koklear Nükleus ve Kontralateral Superior Oliver Kompleks

  • III. dalga, koklear nükleus ve kontralateral superior oliver kompleksten köken aldığı düşünülmektedir.

    1. sinir aktivitesinin devam etmesinin III. ve IV. dalgaların oluşumunda etkisi olabileceğini düşündüren çalışmalar vardır.

 

IV. Dalga: Kompleks Yapı ve Çeşitli Nöral Kaynaklar

  • IV. dalga, genellikle V. dalganın üzerinde bir omuz gibi görülür, bu yüzden sıklıkla IV-V dalga kompleksi olarak incelenir.

  • Koklear nükleustan sonra nöral yolların dağılması ve çaprazlaşması, III. dalgadan sonraki dalgaların kökenlerini bulmayı zorlaştırmaktadır.

  • İntrakraniyal araştırmalar, IV. dalganın tek bir anatomik bölgeden kaynaklanmadığını; superior oliver komplekste yer alan 3. basamak nöronlar, koklear nükleus ve lateral lemniskus nükleusunda oluşan aktiviteyi yansıttığını düşündürmektedir.

 

V. Dalga: Klinikte En Önemli Dalga

  • V. dalga, klinik uygulamalarda en çok üzerinde durulan bileşendir.

  • Derin elektrot ölçümleri ve spatiotemporal dipol modellemeleri, V. dalganın pozitif voltajının lateral lemniskus fibrillerinin inferior kollikulusda (uyarılan kulağın kontralateralindeki) sonlanmasıyla oluştuğunu göstermiştir.

  • Pozitif dalgayı takip eden büyük ve yavaş negatif iniş, inferior kollikulusdaki dendritik aktivite nedeniyle oluşur.

  • İnsandan alınan intrakraniyal ölçümler, V. dalgayı takip eden yavaş negatif inişin inferior kollikulusdaki aktiviteden kaynaklandığını desteklemiştir.

 

VI ve VII. Dalgalar: Tartışmalı Köken ve Süregelen Nöronal Aktivasyon

  • Bu dalgaların kökeni tartışmalı olmakla birlikte, inferior kollikulusdaki nöronların süregelen senkronize aktivasyonlarına bağlı olabileceği düşünülmektedir.

  • Normal bir kişide, 1.5 ile 2 ms. den itibaren başlayarak yaklaşık birer milisaniye aralıklarla görünen beş ila yedi dalga bulunur.

  • V. dalga, en az değişken ve klinik olarak en fazla yararlanılan dalgadır.

 

ABR’nin Klinik Değerlendirmesi ve Latans Analizi

  • ABR’de değerlendirilen asıl veri, V. dalganın latansı ve bunun diğer dalgalarla olan ilişkisidir.

  • ABR testi objektiftir, dikkat veya dikkatsizlikten etkilenmez.

  • Koklear endorgandan, beyin sapındaki işitme merkezlerine kadar olan işitme fonksiyonu doğrudan değerlendirilebilir.

  • Dalgalar arası latanslar değerlendirilerek lezyonun yeri hakkında bilgi elde edilebilir.

  • Bu sayede, işitme kayıpları ile nörolojik patolojiler arasında ayrım yapmak mümkün olur.

Çapa 7
Çapa 8
Çapa 9
Çapa 10
Çapa 11
Çapa 12
Çapa 13
Çapa 14
işitsel korteks, abr, abr dalgalarının, anatomik şematizasyonu, medial genikülat cisim, inferior colliculus, lateral lemniscus, superior olivery complex, dorsal cochlear nucleus, ventral cochlear nucleus, koklea, cochlea, elektrofizyoloji, odyoloji, işitsel uyarılmış potansiyeller

ABR Testini Etkileyebilecek Kişiye Bağlı Değişkenler

Yaş: İşitme Sistemi Gelişimi ve V. Dalga Latansı

  • İşitme sistemi yaşla birlikte gelişir.

  • İşitme yollarındaki gelişim doğum sonrasında devam eder.

  • Dendrit dallanmasında artma ve fibril çaplarında genişlemeler meydana gelir.

  • V. dalga, merkezi işitme yollarındaki gelişimin göstergesi olarak kabul edilir.

  • Yaş arttıkça V. dalga latansı azalır; bu azalma 12-18 aylar arasında yavaşlar ve latans süreleri yetişkin değerlere yaklaşır.

  • Yaş ilerledikçe I-V intervali artar, kadınlarda bu artış daha hızlı olup 45-50 yaşlarında fark ortadan kalkar.

  • Periferik ve merkezi gelişim hızları farklı olduğundan I-V dalga intervalinde devamlı bir azalma gözlenir; bu stabilite 18 ay civarında kazanılır, fakat 10 yaşa kadar erişkin değerine ulaşabilir.

 

Cinsiyet: Cinsiyete Göre ABR Latans Farklılıkları

  • Prematüre erkeklerde ABR latansları kızlara göre daha geç oluşur.

  • Kadınlarda nöral yolların yapısal olarak daha kısa olması ve hormonal farklılıklar nedeniyle latanslar erkeklere göre daha kısadır.

  • Kadınlarda I-V intervali 0.2-0.4 ms daha kısadır.

 

Beden Isısı: İşitme Siniri Fibrillerindeki İletim Hızı

  • Artan beden ısısı işitme siniri fibrillerindeki iletim hızını artırarak latansları kısaltır.

  • Menstrüel siklusun 12. ve 26. günleri arasında beden ısısındaki artış, I-V intervalinde 0.1 ms kısalmaya neden olur.

  • Hipotermi, yani düşük beden ısısı, latans sürelerini artırır.

​

Farmakolojik Ajanlar: İlaçların ABR Üzerindeki Etkileri

  • Diazepam, halothane, nitrous oxyde gibi sedatif ve anestezikler ABR’yi etkilemez.

  • Düzenli lidocaine kullanımı morfolojik yapıyı bozabilir.

  • Barbitüratlar ve intoksikasyon düzeyinde alkol kullanımı dalga intervallerini etkiler.

 

ABR Test Tekniği

Test Şartları: Hastanın Durumu ve Kullanılan Uyaranlar

  • Test sırasında hastanın hareketsiz ve uykuda olması gereklidir.

  • Küçük çocuklarda farmakolojik ajanlar kullanılarak sedasyon sağlanır; bazı durumlarda genel anestezi gerekebilir.

  • Genel olarak klik uyarılar seçilir, test 90 dB’de başlar ve 10 dB’ye kadar düşürülerek devam eder.

  • Normalde 90 dB’lik klikler ile elde edilen ortalama değerler:

    • pI: 1.6 ± 0.3 ms

    • pII: 2.8 ± 0.3 ms

    • pIII: 3.8 ± 0.3 ms

    • pV (veya IV-V): 5.6 ± 0.4 ms

    • pI-III interpeak intervali: 2.3 ± 0.3 ms

    • pI-V interpeak intervali: 4.0 ± 0.2 ms

 

Kulaklar Arası Farklılıklar: Latans ve Amplitüd

  • Kulaklar arası farklar 0.2 ms’yi aşmaz.

  • I. dalga, koklea patolojisinden etkilenir; latans uzaması ve amplitüd düşmesine neden olabilir.

  • I.-II. dalga arası latansın normal oluşu, akustik sinirin intakt olduğunun işaretidir.

  • I.-III. dalga arası latans, serebellopontin köşe ve koklear çekirdeklerin; III.-V. ise ponsun durumunu gösterir.

  • Retrokoklear patolojileri göstermede, özellikle akustik nörinom tanısında %90 başarı sağlar.

 

ABR’nin Kullanım Alanları

İşitme Fonksiyonunun Değerlendirilmesi ve Eşik Tayini

  • Standart odyolojik testlerin yapılamadığı bebekler ve küçük çocuklarda kullanılır.

  • Zeka geriliği ve iletişim bozukluğu olan bireylerde kullanılır.

  • Komadaki hastalarda işitme fonksiyonunu değerlendirmek için kullanılır.

  • Simulasyon yapan bireylerde gerçek işitme kaybını belirlemek için kullanılır.

Çapa 15
Çapa 16
Çapa 17
Çapa 18
Çapa 19
Çapa 20
Çapa 21
Çapa 22
Çapa 23
Çapa 24

[VestibuloCochlear (Vestibüler & Koklear), İşitme & Denge Bilimi'ne Hizmet Eden Topluluk için Oluşturulmuş, Deneyimsel ve Sonuçsal Bir Projedir.] [Odyometri & Odyoloji Camiası için Özgün Notları, Tasarımları & Derleme Makaleleri İçerir.]

bottom of page