Yaşlılığa Bağlı İşitme Kaybı Nedir? Sınıflandırması & Presbiakuzi Çeşitleri | Odyolojik Bulguları & Analizi
Presbiakuzi Nedir?
Presbiakuzi, yaşlanma süreciyle birlikte ortaya çıkan işitme kaybıdır ve odyolojik açıdan, iç kulakta meydana gelen fizyolojik ve patolojik değişikliklerin sonucudur. Bu durum, genellikle her iki kulakta simetrik olarak görülür ve işitme kaybının ilerleyici bir doğası vardır. Presbiakuzi, yaşa bağlı olarak iç kulakta ve merkezi işitme yollarında meydana gelen hücresel ve yapısal değişikliklerden kaynaklanır.
Yaşlılığa Bağlı İşitme Kaybının Sınıflandırması
1. Crowe ve Saxen'in Sınıflandırması
Sensöriyel Presbiakuzi: Saçlı hücrelerin kaybı ile karakterizedir.
Nöral Presbiakuzi: Spiral ganglion nöronlarının kaybı ile karakterizedir.
2. Schuknecht'in Sınıflandırması (1964)
Metabolik Presbiakuzi: Stria vaskülaris atrofisi.
Koklear Presbiakuzi: Baziller membranın elastikiyetinin kaybolması.
Mikst Presbiakuzi: Birden fazla presbiakuzinin birlikte görülmesi.
Presbiakuzi Çeşitleri:
Sensöriyel Presbiakuzi: Saçlı hücrelerin kaybı.
Nöral Presbiakuzi: Spiral ganglion nöron kaybı.
Metabolik Presbiakuzi: Stria vaskülaris atrofisi.
Koklear Konduktif Presbiakuzi: Baziller membran elastikiyetinin kaybı.
Mikst Presbiakuzi: Birden fazla tipin bir arada görülmesi.
Günümüzde Kullanılan Yeni Sınıflama
1. Presbiakuzi'nin Üç Temel Tipi
Periferik Presbiakuzi
Santral Presbiakuzi
Mikst Tip Presbiakuzi
2. Temel Özellikler
Periferik Presbiakuzi: Kulakla ilgili yapısal değişiklikleri içerir.
Santral Presbiakuzi: Beyindeki işitme merkezlerindeki değişiklikleri ifade eder.
Mikst Tip Presbiakuzi: Hem periferik hem de santral değişikliklerin bir arada görüldüğü durumdur.
Presbiakuzi Çeşitleri, Özellikleri ve Odyolojik Bulguları:
1. Sensöriyel Presbiakuzi
Özellikleri:
Korti Organındaki Değişiklikler: Tüylü hücrelerin ve destek hücrelerinin kaybı.
DTH ve İTH Etkisi: Dış tüylü hücreler (DTH) iç tüylü hücrelerden (İTH) daha önce ve daha fazla etkilenir.
Korti Organı Düzleşmesi: Hücre kaybı, Korti organının düzleşmesine neden olur.
Yaşa Bağlı Değişiklikler:
Bazal ve Apekse Doğru İlerleme: Kokleanın bazal kısmından başlayıp apekse doğru ilerler.
En Fazla Etkilenen Bölge: Kokleanın bazal kısmındaki 10-15 mm’lik alan.
Odyolojik Bulgular:
Odyogram Konfigürasyonu: Yüksek frekanslara doğru ani düşüş, genellikle 4 kHz’de çentik veya çukur.
Gürültü ve Genetik Etkiler: Gürültüye maruziyet, genetik yatkınlık ve ototoksisite etkili faktörlerdir.
Konuşma Ayırt Etme:
Skorlar: Konuşmayı ayırt etme skorları genellikle çok kötüleşmez (örneğin, %72).
2. Nöral Presbiakuzi
Özellikleri:
Spiral Ganglion Hücre Dejenerasyonu: Yaşlanma ile en önemli değişiklik spiral ganglion hücrelerinin kaybıdır.
Koklea ve Santral Yollar: Sinir hücrelerinin atrofisi ile karakterizedir.
Değişiklikler:
Yaygın Hücre Kaybı: Koklea boyunca yaygın olarak görülür, DTH ve İTH etkilenmez.
Genetik ve Çevresel Faktörler: Hücre kaybı erken yaşlarda başlar, hızı genetik olarak belirlenmiştir.
Odyolojik Bulgular:
Yüksek Frekanslarda Artış: İşitme kaybı genellikle yüksek frekanslara doğru artar.
Konuşmayı Anlama Zorluğu: Özellikle gürültülü ortamlarda konuşmayı anlama ve frekans ayırt etme becerilerinde düşüş görülür.
Konuşma Ayırt Etme:
Skorlar: Beklenenden daha büyük bir düşüş gözlenir (örneğin, %16).
3. Metabolik Presbiakuzi
Özellikleri:
Stria Vaskülarisin Atrofisi: Stria vaskülaris, endolenfteki iyon konsantrasyonlarını ve endokoklear potansiyellerin oluşumunu sağlar.
Düşük Endolenf Üretimi: Yaş ilerledikçe strial dokuların ve hücrelerin dejenerasyonu, endolenf üretimini azaltır.
Değişiklikler:
Hücre Dejenerasyonu: Strial hücre dejenerasyonu, kokleanın orta ve apikal bölümlerinde daha fazladır.
Kokleanın Genel Etkilenmesi: Bütün koklea etkilenir.
Odyolojik Bulgular:
İşitme Kaybı Tipi: Genellikle simetrik, düz tipte işitme kaybı.
İşitme Kaybı İlerlemesi: Yavaş ilerler.
Konuşma Ayırt Etme: Konuşmayı ayırt etme skorları genellikle bozulmaz (örneğin, %80).
4. Mekanik Presbiakuzi
Özellikleri:
Baziler Membran ve Spiral Ligamentte Kalınlaşma: Mekanik değişiklikler ve kalınlaşmalar meydana gelir.
Kalınlaşmanın Konumu: Kokleanın bazal kıvrımında daha belirgindir.
Değişiklikler:
Kokleanın Fiziksel Özellikleri: Mekanik hareketi etkileyen değişiklikler işitme kaybına neden olur.
Odyolojik Bulgular:
Odyogram Konfigürasyonu: Yüksek frekanslarda kademeli düşüş gösteren SNİK gözlemlenir.
Konuşma Ayırt Etme: Konuşmayı ayırt etme skorları bozulmaz (örneğin, %88).
[VestibuloCochlear (Vestibüler & Koklear), İşitme & Denge Bilimi'ne Hizmet Eden Topluluk için Oluşturulmuş, Deneyimsel ve Sonuçsal Bir Projedir.] [Odyometri & Odyoloji Camiası için Özgün Notları, Tasarımları & Derleme Makaleleri İçerir.]
Anahtar Kelimeler
konuşmayı ayırt etme skoru (SDS), sensörinöral tip işitme kaybı, koklea, presbiakuzi, simetrik işitme kaybı, baziler membran, yaşlanmaya bağlı işitme kaybı, ototoksite, bazal bölge, korti organı, stria vaskülaris, spiral ganglion, atrofi, nöral presbiakuzi, saçlı hücreler, sensöriyel presbiakuzi, odyogram konfigürasyonu, santral işitme yolları, dış tüylü hücreler (DTH), iç tüylü hücreler (İTH), metabolik presbiakuzi, spiral ligament, fizyolojik değişim, patolojik değişim, koklear presbiakuzi, mikst presbiakuzi, koklear konduktif presbiakuzi, periferik presbiakuzi, santral presbikauzi, odyolojik bulgular