EEG: Elektroensefalografi ve Uyarılmış Potansiyellerin Gelişimi ve Klinik Uygulamaları
Elektroensefalografi (EEG), beynin elektriksel aktivitesini kaydeden bir tekniktir ve özellikle nöroloji ve klinik araştırmalarda önemli bir rol oynar. EEG’nin gelişimi, özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde hız kazanmış ve uyarılmış potansiyellerin (EP) klinik uygulamaları üzerine çalışmalar yoğunlaşmıştır.
Tarihçe ve Gelişim
1953: Uyarılmış potansiyellerin matematiksel izahı Dawson tarafından yapılmıştır.
1958: Bilgisayarla averajlama yöntemi Clark ve arkadaşları tarafından ilk kez uygulanmıştır.
1961: Uyarılmış potansiyel sinyalinin EEG’ye oranının yükseltilmesi sağlanarak, EEG yanıtları sinyal haline getirilmiş ve averajlanmıştır.
1965: Engebretson ve arkadaşları tarafından günümüz EEG tekniği geliştirilmiştir.
1967: Sohmer ve Feinmesser tarafından ilk kayıtlar yapılmış, Jewett ve Williston tarafından dalgalar JI, JII, JIII, JIV, JV, JVI ve JVII olarak tanımlanmıştır.
1977: Suzuki ve arkadaşları, tone burst-ABR’nin işitme eşiklerinin frekansa özgü tespiti için kullanılmasını artırmıştır.
EEG ve Uyarılmış Potansiyellerin Kullanımı
İşitsel Uyarılmış Potansiyeller (AEP), işitme eşiklerini tahmin etmede kullanışlıdır, ancak ABR (İşitsel Beyinsapı Yanıtı) bir işitme testi değildir.
ABR ve diğer uyarılmış potansiyeller, nöral senkronizasyonu değerlendirir.
ABR, gönüllü davranışsal odyometrik işlemlere katılmayan bebekler, çocuklar ve yetişkinlerde işitsel fonksiyonların değerlendirilmesinde kullanılır.
İşitsel Uyarılmış Potansiyellerin Sınıflandırılması
Uzak Saha Potansiyelleri:
Erken Yanıtlar (1-10 ms): ABR adı verilen küçük amplitüdlü potansiyeller.
Orta Latans Yanıtları (10-50 ms): Korteksten kaynaklanan sonomotor ve nörojenik tepkiler.
Geç Latans Yanıtları (50 ms sonrası): Büyük amplitüdlü geniş dalgalar, bilinç durumlarından fazlaca etkilenirler.
Yakın Saha Potansiyelleri:
Koklear Potansiyeller: Elektrokokleografi (ECochG), koklear mikrofonikler ve sumasyon potansiyeli gibi koklear potansiyellerin kaydedilmesidir.
Aksiyon Potansiyeli (AP): Kokleanın bazal kıvrımındaki sinir liflerinden kaynaklanır, yüksek frekanslarda odyolojik eşiklerin bulunmasında güvenilen bir potansiyeldir.
EEG ve Uyarılmış Potansiyellerin Klinik Uygulamaları
Hızlı Latans Yanıtları (2-12 ms): ABR, 8. sinir ve beyin sapı aktivitesini yansıtır.
Orta Latans Yanıtları (10-50 ms): MLR, korteksten kaynaklanan tepkileri içerir ve “primer korteks yanıtları” olarak adlandırılır.
Geç Latans Yanıtları (50 ms sonrası): LLR, büyük amplitüdlü dalgalardır ve dikkat veya uyku gibi bilinç durumlarından etkilenirler.
EEG ve işitsel uyarılmış potansiyeller, işitme ve beyin fonksiyonlarının değerlendirilmesinde önemli araçlardır. Özellikle ABR, işitme eşiği tahmini ve nöral senkronizasyonun değerlendirilmesi gibi alanlarda kullanılmaktadır.
EEG'nin tarihsel gelişimi ve klinik uygulamaları, nörolojik ve odyolojik değerlendirmelerde kritik öneme sahiptir.
Anahtar Kelimeler
elektroensefalografi (EEG), beyin, elektriksel aktivite, nöroloji, klinik araştırma, EEG gelişimi, ikinci dünya savaşı, uyarılmış potansiyel (EP), klinik uygulama, tarihçe, gelişim, matematiksel izah, dawson, bilgisayar, averajlama, clark, sinyal, EEG yanıtı, engebretson, EEG tekniği, sohmer, feinmesser, jewett, williston, JI dalgası, JII dalgası, JIII dalgası, JIV dalgası, JV dalgası, JVI dalgası, JVII dalgası, suzuki, tone burst-ABR, işitme eşikleri, frekans, tespit, uyarılmış potansiyel, işitsel uyarılmış potansiyel, AEP, ABR, işitsel beyinsapı yanıtları, işitme testi, nöral senkronizasyon, davranışsal odyometri, gönüllülük, odyometrik işlem, pediatrik grup, yetişkin popülasyon, işitsel fonksiyon, değerlendirme, uzak saha potansiyelleri, erken yanıtlar, 1-10 ms, küçük amplitüd, potansiyel, orta latans yanıtlar, 10-50 ms, korteks, sonomotor tepki, nörojenik tepki, geç latans yanıtlar, 50 ms sonrası, büyük amplitüd, geniş dalga, bilinç durumu, yakın saha potansiyelleri, koklear potansiyeller, elektrokokleografi, EcochG, koklear mikrofonik (CM), sumasyon potansiyeli (SP), aksiyon potansiyeli (AP), koklea, bazal kıvrım, sinir lifi, yüksek frekans, odyolojik eşik, hızlı latans yanıtları, 2-12 ms, 8. sinir, beyinsapı aktivitesi, orta latans yanıtları, MLR, primer korteks yanıtları, geç latans yanıtları, LLR, dikkat durumu, uyku durumu, işitme fonksiyonu, işitsel uyarılmış potansiyeller, beyin fonksiyonu, değerlendirme aracı, nörolojik değerlendirme, odyolojik değerlendirme, kritik önem