ABR (İşitsel Beyinsapı Yanıtları) Dalga Özellikleri | Analizi | Kişiye Bağlı Değişkenler | Test Tekniği

I. Dalga

• Kökeni: 8. sinirin kokleadan başlayıp internal akustik kanala girdiği noktaya kadar olan distal kısmındaki birleşik aksiyon potansiyellerini yansıtır.

• Doğrulama: İnsanlar üzerinde yapılan 8. sinir potansiyellerinin direkt ölçümleri ve elektrokokleografik çalışmalarla doğrulanmıştır.

• Modelleme: I. dalgayı izleyen negatif inişin, 8. sinirin internal akustik kanaldan çıktığı bölgedeki aktiviteyi yansıttığı düşünülmektedir.

II. Dalga

• Kökeni:

  • Birinci Görüş: Kraniyal sinir kökenli olup, intrakraniyal ölçümler ve I. ve II. dalgaların latanslarının 8. sinirin iletim hızıyla uyumlu olmasıyla desteklenir.

  • İkinci Görüş: Koklear nükleus hücrelerinden kaynaklanır. Koklear nükleusun mediyalinden kesilerek üst merkezlerle olan bağlantısı yok edildiğinde, II. dalganın genliğinde değişiklik olmaz.

III. Dalga

• Kökeni: Koklear nükleus ve kontralateral superior oliver kompleksten köken aldığı düşünülmektedir.

• Etki: 8. sinir aktivitesinin devam etmesinin III. ve IV. dalgaların oluşumunda etkisi olabileceği düşünülmektedir.

IV. Dalga

• Kökeni: Tek bir anatomik bölgeden kaynaklanmadığı, superior oliver komplekste yer alan 3. basamak nöronlardan ve koklear nükleus ile lateral lemniskus nükleusunda oluşan aktiviteden kaynaklandığı düşünülmektedir.

• Görünüm: Saçlı deriden ölçülen ABR’de IV. dalga genellikle V. dalganın üzerinde bir omuz gibi görülür, bu nedenle IV-V dalga kompleksi olarak incelenir.

V. Dalga

• Önemi: Klinik uygulamalarda en çok üzerinde durulan bileşendir.

• Kökeni: Lateral lemniskus fibrillerinin inferior kollikulusda sonlanmasıyla pozitif voltaj oluşur; pozitif dalgayı takip eden büyük ve yavaş negatif iniş ise inferior kollikulusdaki dendritik aktivite nedeniyle oluşur.

VI ve VII. Dalgalar

• Kökeni: Inferior kollikulusdaki nöronların süregelen senkronize aktivasyonlarına bağlı olabileceği düşünülmektedir.

ABR Dalga Özellikleri ve Klinikte Kullanımı

• Dalga Sayısı: Normal bir kişide, 1.5 ile 2 ms’den itibaren başlayarak yaklaşık birer milisaniye aralıklarla görünen beş ila yedi dalga bulunur.

• V. Dalga: En az değişken ve klinik olarak en fazla yararlanılan dalgadır. ABR’de değerlendirilen asıl veri V. dalganın latansı ve bunun diğer dalgalarla olan ilişkisidir.

• ABR Testinin Objektifliği: Dikkat veya dikkatsizlikten etkilenmez. Koklear endorgandan, beyin sapındaki işitme merkezlerine kadar olan işitme fonksiyonu doğrudan değerlendirilebilir.

• Lezyon Tespiti: Dalgalar arası latanslar değerlendirilerek lezyonun yeri hakkında bilgi elde edilebilir. İşitme kayıpları ile nörolojik patolojiler arasında ayrım yapmak mümkün olur.

  
  

Kişiye Bağlı Değişkenler

• Yaş: V. dalga latansı yaş ile birlikte değişir. İşitme yollarındaki gelişim doğum sonrası devam eder. Yaşın artması V. dalga latansını azaltır ve bu azalma 12-18 aylar arasında yavaşlar.

• Cinsiyet: Bayanlarda nöral yolların yapısal olarak daha kısa olması ve hormonal farklılıklar nedeniyle latanslar erkeklere oranla daha kısadır. Prematüre erkeklerde ABR latansları kızlara göre daha geç oluşur.

• Beden Isısı: Artan beden ısısı işitme siniri fibrillerindeki iletim hızını artırarak latansları kısaltır. Menstrüel siklusun 12. ve 26. günleri arasında beden ısısı yaklaşık 1°C artarak I-V intervalinde 0.1 ms kısalmaya neden olur.

• Farmakolojik Ajanlar: Diazepam, halothane, nitrous oxide gibi sedatif ve anesteziklerin ABR’yi etkilemediği, fakat barbitüratlar ve intoksikasyon düzeyinde alınan alkolün dalga intervallerini etkilediği gösterilmiştir.

ABR Test Tekniği

• Uygulama: Test sırasında hastanın hareketsiz ve uykuda olması gerekir. İdeal ortam spontan uyku halidir, fakat küçük çocuklarda sedasyon için farmakolojik ajanlar kullanılabilir.

• Test Protokolü: Genellikle klik uyarılar seçilir ve 90 dB'den başlayarak 10 dB'e kadar düşürülür. Sırayla her dB'de elde edilen traseler kaydedilir ve karşılaştırılır. Yanıt alınamazsa 100, 110 dB ile deneme yapılır.

ABR'nin Kullanım Alanları

• İşitme fonksiyonunun değerlendirilmesi ve eşik tayini amacıyla:

  • Standart odyolojik testlerin yapılamadığı bebek ve küçük çocuklarda

  • Zeka geriliği ve iletişim bozukluğu olanlarda

  • Komadaki hastalarda

  • Simulasyon yapanlarda