Corti Organı: Anatomisi, Fonksiyonları ve Morfolojik Değişiklikler

Corti organı, işitme sürecinde merkezi bir rol oynayan karmaşık bir yapıdır. Kokleanın skala media kısmında yer alır ve işitme fonksiyonlarının gerçekleştirilmesinde kritik bir görevi vardır. Bu yazıda, Corti organının anatomik yapısı, fonksiyonları ve işitme sürecindeki rolü detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Anatomik Yapı

Corti organı, temporal kemiğin petröz kısmında bulunan kokleanın skala media kısmında yer almaktadır. Bu yapı, baziler membranın üzerinde bulunur ve tüy hücreleri ile destek hücrelerinden oluşur. Corti organının temel fonksiyonu, mekanik uyarana yanıtta duysal epitel hareketine izin veren yapıları bağımsız kılmaktır. Kokleanın çapı bazalden apekse doğru azalırken, koklear kanaldaki yapıların çoğunun boyutları uzunlamasına artmaktadır.

Hücrelerin ve Yapıların Longitudinal Değişiklikleri

Corti organındaki hücreler, apekste bazale göre daha büyük olup stereosilyaları daha uzun ve daha az serttir. Baziler membran genişlerken, tektorial membranın kitlesi de yoğunluk olarak artmaktadır.

Aşağıdaki tabloda koklear yapılarda gerçekleşen morfolojik değişimler yer almaktadır:

Hücre Türleri ve Fonksiyonları

• Corti organında iki tip tüylü hücre bulunmaktadır: iç tüylü hücreler ve dış tüylü hücreler.

• İç tüylü hücreler (~3500 adet), işitme siniri aracılığıyla impuls gönderen gerçek duysal hücrelerdir.

• Dış tüylü hücreler (~12000 adet) ise kokleanın performansını değiştirerek seçiciliği ve duyarlılığı artıran hücrelerdir.

• Tüylü hücre ismi, her hücrenin apikal kısmında bulunan stereosilya demetlerinden gelmektedir.

• Bu stereosilyalar, özelleşmiş mikrovillusler olarak kabul edilmektedir.

• Dış tüylü hücreler, tabanlarında falangial (Deiters) hücreleri ile desteklenmişlerdir.

• İç ve dış tüylü hücreler arası ise pillar (sütun) hücreleri ile doldurulmuştur.

• Corti organının üzeri jelatinöz yapıda bir membran olan tektorial membran (TM) ile kaplanmıştır.

• Dış tüylü hücre stereosilyaları tektorial membranın alt yüzüne sıkıca tutunmuşken, iç tüylü hücre stereosilyaları tektorial membran ile temas etmezler.

• Her bir kokleada yaklaşık 16000 tüylü hücre bulunur ve yaklaşık 30000 afferent sinir lifi tarafından innerve edilirler.

  
  

İşitme Süreci ve Mekanotransdüksiyon

• İşitme süreci, kulağın ses enerjisini yakalamasıyla başlar.

• Düşük şiddetteki hava basıncındaki artma ve azalmalar, timpan zarının içeriye veya dışarıya doğru hareket etmesini sağlar.

• Timpan zarı, ses dalgalarını taklit eden bir rezonatör görevi görür.

• Timpan zarındaki hareketler, zara bağlı olan malleusun yer değiştirmesine yol açar.

• Malleustan sonraki kemikçiklerin hareketleri, sesin sıklığına ve şiddetine bağlıdır.

• İnkus ve malleusun hareketi, iki bağlantı noktası olan bir manivelaya benzetilebilir.

• İnkus, stapesi oval pencerenin içine doğru iterken, stapes de bir piston gibi koklea sıvısının ileriye ve geriye doğru hareketine neden olur.

• Oval pencereye aktarılan akustik enerji, stapes tabanında kompresyon ve rarefaksiyon hareketlerine yol açar.

• Bu faaliyet, sonunda helikotrema aracılığıyla skala timpani ile birleşecek olan skala vestibulideki perilenfe iletilir.

• Daha sonra ses enerjisi, skala timpaninin bitiş yeri olan yuvarlak pencere vasıtasıyla boşalır.

• Baziler membran üzerinde bulunan Corti organı, perilenfin kompresyon ve rarefaksiyon dalgalarına Reissner membranı ve baziler membran aracılığı ile maruz kalır.

• Ses enerjisinin elektrik enerjisine ve bir işitme siniri impulsu haline mekanotransdüksiyonunu sağlayan, tektorial membran ile tüylü hücreler arasındaki kompresyon ve rarefaksiyon dalgalarıdır.

  
  

Corti organı, işitmenin son sensorinöral organıdır ve işitme sürecinin en kritik aşamasının gerçekleştiği yerdir. Anatomik ve fonksiyonel özellikleri, işitme sürecinde ses dalgalarının mekanik enerjiden elektriksel sinyallere dönüştürülmesinde büyük rol oynar.