Akut, Efüzyonlu & Kronik Otitis Media (Orta Kulak İltihabı) Nedir? Odyogram & Konuşma Odyometrisi Örneği

Otitis media, sıklıkla çocuklarda görülen bir hastalıktır. Üst solunum yolu enfeksiyonlarından (ÜSYE) sonra en çok görülen ikinci hastalıktır. Orta kulakta görülen enflamasyon "otitis media" olarak ifade edilmektedir. Üç başlık altında incelenebilir. Bunlar;

1. Akut Otitis Media,

2. Efüzyonlu Otitis Media,

3. Kronik Otitis Media olmak üzere.

1-) Akut Otitis Media (AOM):

Yaygın semptomları arasında; otalji (kulak ağrısı), ateş, otore (kulak akıntısı), iştahsızlık, kusma, ishal sayılabilir.

Otoskopik muayene yapıldığı zaman, kulak zarı bulgularında; opasite (beyazımsı, bulutlu bir görüntü), bombeleşmiş zar görüntüsü, kızarıklık, orta kulakta efüzyon varlığı, azalmış zar hareketliliği gibi bulgular karşımıza çıkmaktadır.

Kulak ağrısı, kulak akıntısı, baş ağrısı, hastalık öncesinde geçirilmiş üst solunum yolu enfeksiyonu (ÜSYE), ateş, yenidoğanlarda ve süt çocuklarında huzursuzluk, ishal, iştahsızlık, bulantı ve kusma en yaygın belirtiler ve hastalık geçmişidir.

Aşağıdaki test sonuçları sol kulağında otitis media olan hastaya aittir.

Konuşma Odyometrisi Sonuçları:

1-) Saf Ses Ortalaması (PTA) (dB):

Sol Kulak Hava Yolu: 66 dB

Sol Kulak Kemik Yolu: 11 dB

Sağ Kulak Hava Yolu: 9 dB

Sağ Kulak Kemik Yolu: 3 dB

2-) Konuşmayı Anlama Eşiği (SRT) (dB):

Sol Kulak: 70 dB

Sağ Kulak: 10 dB

3-) Konuşmayı Ayırt Etme Skoru (SDS) (%):

Sol Kulak (90 dB): %92

Sağ Kulak (40 dB): %96

4-) En Rahat Ses Yüksekliği (MCL) (dB):

Sol Kulak: 90 dB

Sağ Kulak: 40 dB

5-) Tedirgin Edici Ses Yüksekliği (UCL) (dB):

Sol Kulak: 100 dB ve üstü

Sağ Kulak: 100 dB ve üstü

Sonuç: Hastanın sağ kulağı normal işitme eşiği sınırındadır. Sol kulakta ise orta-ileri dereceli iletim tipi işitme kaybı mevcuttur. Konuşma odyometrisindeki sonuçlarda paralellik göstermektedir. Hasta KBB hekimliğine yönlendirilmelidir. Hastaya uygun medikal tedavi KBB hekimliği görevindedir.

Akut Otitis Media Risk Faktörleri: Küçük yaş, kalabalık ortamlarda bulunma, doğum ağırlığı, sigara/tütün kullanımı, sosyoekonomik durum, evde viral enfeksiyon varlığı, yetersiz sağlık koşulları, mevsim (sonbahar, kış), bağışıklık sistemi yetersizliği gibi etkenler sayılabilir.

Akut otitis media tanısı iyi alınmış anamnez (hasta öyküsü) ve otoskopik, fiziki muayene ile sağlanır. Akut otitis media'da belirtiler kısa sürede kendini gösterir ve ani başlar. Birçok enfeksiyonel hastalığın yaygın belirtisinde olduğu gibi, üşüme, titreme, halsizlik, iştahsızlık, ishal gibi belirtilerde akut otitis media'da görülür. Kulak ağrısı, işitmede azalma, kulakta uğultu-çınlama, kulakta dolgunluk hissi gibi belirtilerde işitsel sisteme yönelik belirgin semptomlardandır.

Üst solunum yoluna bağlı olarak (ÜSYE), boğaz ağrısı, baş ağrısı, öksürük, burun tıkanıklığı gibi semptomlarda eşlik edebilir. Bireyin doktora başvurmasının temel etkeni kulak ağrısıdır. Orta kulakta basıncın artması kulak zarının delinmesine neden olabilir bu durum kulak akıntısının oluşmasına neden olabilir.

2-) Efüzyonlu Otitis Media:

Timpanik membran arkasında enflamatuar özellikli efüzyon'un toplanması ile oluşur. Orta kulakta 4 farklı sıvı (efüzyon) bulunmaktadır. Bunlar; seröz, mukoid, hemorajik ve pürülan sıvılardır. Bu sıvıların karışımıda olabilir.

Efüzyonlu otitis media etiyolojisinde, enfeksiyon, enflamasyon ve orta kulağın aerasyon bozukluğu yer almaktadır. Akut otitis media'da olduğu gibi üst solunum yolu enfeksiyonu sıklığı önemli bir risk faktörüdür. Viral enfeksiyonlar, adenoid vejetasyon, yaş ve cinsiyette önemli faktörlerden birkaçıdır.

İşitme kaybı ilk zamanlarda kendini göstermez. Çocuk çağrılara yanıt vermez, genellikle ilgisizdir. Diğer bir örnekte, çocuk televizyonun sesini çok açmıştır, televizyonu yakından izler ve ebeveynler bunu görme problemi olduğuna yorumlar ancak öyle değildir. Çocuk okulda veya kreşte içine kapanıktır. Bilateral efüzyonlu otitis media'nın diğer bir etkisi de çocuğun dengesinde kayıplar görülebilmektedir.

Otoskopik muayene teşhis için çok önemlidir. Kulak zarı genellikle, renkli ve parlaktır. Kehribar rengine dönebilir ve daha da ilerleme durumunda gri toprak rengine dönebilir. Işık üçgeni yoktur. Hastalığın daha da uzun sürmesi kulak zarının mat bir görünüme sahip olmasına neden olabilir. Dış kulak yolunda sıvı artışı basınç artışına neden olur. Kulak zarında hareketlenme ve orta kulakta sıvı hareketi görülebilir. Orta kulaktaki sıvı artışı kulak zarının hareketliliğini önemli ölçüde kısıtlar.

Aşağıda efüzyonlu otitis media'ya sahip olan bir hastanın odyogram sonucu yer almaktadır.

3-) Kronik Otitis Media: 

Timpanik boşluğun, mastoid hava hücrelerinin ve östaki tüpünün iç yüzeyini kaplayan mukozanın kronikleşen enflamasyonudur. Klinik sürecin en önemli bulgularından birkaçı, otore, perfore olmuş kulak zarı ve beraberinde iletim tipi işitme kaybı oluşturmaktadır. Otore (kulak akıntısı) üç aydan uzun süre gözleniyorsa otitis media kronikleşmiştir. Hastalığın kontrol altına alınamaması ve tedavi edilememesi durumlarında, işitme kaybı iletim tipinden sensörinöral tipe dönüşebilir.

Kronik otitis media'da semptomlar; kulak ağrısı, akıntı, işitmede azlık, kanama, baş dönmesi görülebilir.

Baş dönmesinin oluşum nedeni ise, enfeksiyon varlığında yuvarlak pencere zarının geçirgenliği artar. Enfeksiyon bu durumda kolayca labirente yayılabilir ve labirentit'e yol açabilir. Bu sadece kronikleşen tablolar için geçerli değildir. Tüm otitis media vakalarında görülebilir.

[VestibuloCochlear (Vestibüler & Koklear), İşitme & Denge Bilimi'ne Hizmet Eden Topluluk için Oluşturulmuş, Deneyimsel ve Sonuçsal Bir Projedir.] [Odyometri & Odyoloji Camiası için Özgün Notları, Tasarımları & Derleme Makaleleri İçerir.]