Gürültüye Bağlı İşitme Kaybı (GBİK)
Gürültünün kelime anlamı, sinir bozucu ve istenmeyen ses olarak ifade edilebilir. Odyolojik olarak yorumlandığı zaman, işitme yetisine zarar verme potansiyeline sahip yüksek şiddetteki ses olarak anlamlandırılabilir.
Klinik olarak üç biçimde gözlenebilir. Bunlar;
Geçici Eşik Düşmesi veya Kayması,
Kalıcı Eşik Düşmesi veya Kayması,
Akustik Travma.
1-) Geçici Eşik Düşmesi/Kayması
Orta şiddetteki gürültüye belirli bir süre maruz kalınması durumunda gözlenir. Konserler, müzik festivalleri örnek olarak verilebilir. Geçici eşik düşmesi veya kayması, gürültü maruziyetinin ilk iki saatinde gelişir. Eşiklerde yükselme spesifik olarak 3000-6000 Hz'i kapsar. Bu frekans aralığı orta frekans bölgesidir. Eşiklerde iyileşme, gürültüye maruz kalma süresiyle ters orantılıdır.
2-) Kalıcı Eşik Düşmesi/Kayması
Gürültüye birden fazla (kronik) kalma durumunda gözlenir. Endüstriyel çalışma alanları en yaygın örneğidir. Koklea'nın sese fizyolojik olarak toleransı ortalama olarak, 85-90 dB'de 8 saat kadardır.
Bu sınırın ve düzeyin aşılması durumunda "gürültüye bağlı işitme kaybı" gözlenir. Koklea'nın toleransının zorlanması ve kronik biçimde aşılması durumunda eşiklerde görülen yükselmeler kalıcı hale gelir başka bir ifadeyle geri dönülemez eşik eğrisi gözlenir. Koklea'da kalıcı hasar meydana gelmiştir.
3-) Akustik Travma
Patlamalar gibi kısa süreli olup çok şiddetli sesler maruziyet, "akustik travma" etkisi oluşturur. İşitme kaybı ani olmakla birlikte kulakta ağrılara neden olur. Vertigo gözlenebilir. İç kulak hasarına ek olarak, kulak zarı başta olmak üzere orta kulakta zarar görebilir.
Gürültüye Bağlı İşitme Kaybı (GBİK) Semptomlar & Bulgular
Sese hassasiyet,
Çınlama,
Koklea'nın etkilenmesi sonucu sensörinöral tip işitme kaybı,
Odyogramda orta frekanslar olan 3-6 kHz bölgesinde görülen kayıplar,
Bilateral ve tipik olarak erken dönemde görülen, 4 kHz'de eşik yükselmesi,
Akustik travma sonrası, vertigo...
Gürültüye Bağlı İşitme Kaybı'ndan Korunmak için Neler Yapılabilir & Tedavisi Nedir?
Gürültü maruziyetine bağlı olarak gelişen işitme kayıpları geri dönülemez hasarlar verebilir. Gürültüden korunmak çok önemlidir. Gürültünün varlığında, maske ya da tıkaç kullanmak önemlidir. Gürültülü olan makinelerin ses geçirmeyen izole odalarda konumlandırması yapılmalıdır.
Çalışma ortamlarının gürültü ölçümü düzenli aralıklarla yapılması gereklidir.
Çalışma süreleri ses şiddettine göre düzenlenmelidir.
Bu skala şu şekildedir;
90 dB için 8 saat,
95 dB için 4 saat,
100 dB için 2 saat,
105 dB için 1 saat,
110 dB için 30 dakika,
115 dB için 15 dakika şeklinde ayarlanmalıdır.
Gürültüye maruz kalan endüstriyel çalışanlara mutlaka periyodik olarak odyolojik kontrol yapılmalıdır. Rotasyonel çalışma ya da bu tip işitme kaybına maruz kalan bireylerin çalışma yerleri gözden geçirilmeli, gerekli önlemler alınmalı ve değiştirilmelidir. Gürültü ve zararları konusunda bilgilendirmeler yapılmalıdır. Konuşma skorlarının korunması ve iyileştirmesi için işitme cihazı uygulaması yapılmalıdır.
[VestibuloCochlear (Vestibüler & Koklear), İşitme & Denge Bilimi'ne Hizmet Eden Topluluk için Oluşturulmuş, Deneyimsel ve Sonuçsal Bir Projedir.] [Odyometri & Odyoloji Camiası için Özgün Notları, Tasarımları & Derleme Makaleleri İçerir.]
Anahtar Kelimeler
sensörinöral tip işitme kaybı, koklea, vertigo, ani işitme kaybı, sese hassasiyet, kulak zarı, gürültüye bağlı işitme kaybı, akustik travma, GBİK, gürültü, sinir bozucu ses, istenmeyen ses, yüksek şiddetli ses, geçici eşik düşmesi/kayması, kalıcı eşik düşmesi/kayması, orta şiddetli gürültü, 3000-6000 Hz, orta frekans bölgesi, eşiklerde iyileşme, kronik gürültü maruziyeti, fizyolojik tolerans, 85-90 dB, 8 saat, kalıcı işitme kaybı, kalıcı hasar, patlamalar, otalji (kulak ağrısı), iç kulak hasarı, orta kulak hasarı, kulak çınlaması