Vestibüler Değerlendirme Formunda (Anamnez) Hangi Bilgiler Yer Alır?

Vestibüler şikayetiyle gelen hasta da, periferik ya da santral ayrımı yapılması konusunda fikir edinebilmesi ve tedavi seçenekleri için bir takım sorular sorulur ve test sonuçları bu forma işlenir. Bu yanıtlar ve değerlendirmeler 11 başlık altında incelenebilir:

1. Demografik Bilgiler,

2. Hasta Şikayetleri,

3. Hastanın Tıbbi Geçmişi,

4. Eşlik Eden Semptomlar,

5. Baş Dönmesine Eşlik Eden Semptomlar,

6. VSR & Serebellar Değerlendirme,

7. Pozisyonel Testler,

8. Videonistagmografi (VNG)

9. Bilgisayarlı Dinamik Postürografi (BDP),

10. Video Head Impulse Test (vHIT),

11. Vestibular Evoked Miyogenic Potantials (Vestibüler Uyarılmış Miyojenik Potansiyeller) (VEMPs)

1-) Demografik Bilgiler:

• Adı/Soyadı,

• Yaş/Cinsiyet,

• T.C./Dosya No,

• Adres/Telefon,

• Meslek/Boy/Kilo.

2-) Hasta Şikayetleri:

• Başlangıç Zamanı,

• Süresi: 1-2 sn, 1-10 dk, 1+ saat, 1+ gün,

• Atak Durumu: Var, yok

• Atakların Sıklığı,

• Şikayetin Şekli: Vertigo, dizziness, denge bozukluğu,

• Tetikleyen Faktörler,

• Şikayetin Seyri: Sabit, değişken (giderek artan), değişken (giderek azalan).

3-) Hastanın Tıbbi Geçmişi:

• Hipotansiyon,

• Arterioskleroz,

• Romatoidartrid,

• Tiroid,

• Alkol Kullanımı,

• Sigara Kullanımı,

• Hipertansiyon,

• Migren,

• Kardiyak Problem,

• Diyabet,

• Madde Kullanımı,

• Bel/Boyun Hast.,

• Kullandığı İlaçlar.

4-) Eşlik Eden Semptomlar:

• İşitme Kaybı,

• Çınlama/Uğultu,

• Kulakta Dolgunluk,

• Sese Hassasiyet,

• Tulio Fenomeni,

• Hennabert Belirtisi,

• Otofoni,

• Terleme,

• Mide Bulantısı,

• Kusma,

• Baş Ağrısı,

• Işık/Koku Hassasiyeti,

• Görme Kaybı/Diplopi,

• His Kaybı/Uyuşma,

• Ataksik Yürüme,

• Düşme/Düşme Korkusu,

• Bayılma/Bilinç Kaybı,

• Konuşma/Yutma Boz.

5-) Baş Dönmesine Neden Olan Durumlar:

• Baş/Gövde Pozisyonunu Değiştirmek,

• Boyun Ağrısı,

• Ayağa Kalkmak,

• Hızlı/Ani Baş Hareketi,

• Karanlık Bir Yerde Bulunmak,

• Asansör,

• Yüksek Ses,

• Dar-Geniş Alanlar,

• Efor Artışı,

• Tuz-Şeker-Kafein Alımı,

• Açlık Durumu,

• Duş-Sauna-Sıcaklık Artışı,

• Mevsim Değişimi,

• Günün Belirli Saatleri,

• Depresyon/Stres Artışı,

• Menstrual Dönem,

• Derin Nefesle Artış,

• Deniz/Araç Tutması.

6-) VSR & Serebelar Değerlendirme:

Hasta şikayetlerinin periferik ya da santral kaynağının belirlenmesinde izlenecek yol için önemli adımlardan biridir. Patoloji yönü hakkında bilgi verebilir.

• Romberg,

• Fukuda,

• Tandem Yürüyüş,

• Serebellar Testler.

7-) Pozisyonel Testler:

Vertikal kanalların değerlendirmesi genellikle Dix-Hallpike, horizontal semisirküler kanalların değerlendirmesi için de sıklıkla "Roll" testi yapılmaktadır.

• Dix-Hallpike,

• Roll,

• Side Lying,

• Head Hanging,

• Bow-Lean.

8-) Videonistagmografi (VNG):

Periferik ya da santral ayrımın belirlenmesinde objektif sonuç veren testtir. Elde edilen veriler, uygun program aracılığıyla sisteme kaydedilir. VNG test bataryası;

• Spontan Nistagmus Testi,

  • Fiksasyon Testi,

• Gaze Testi,

• Head Shake Testi,

• Okülomotor Testler,

  • Sakkadik Test,

  • Pursuit Testi,

  • Optokinetik Test,

• Pozisyonel Testler,

  • Statik Pozisyonel Testler,

  • Dinamik Pozisyonel Testler,

• Kalorik Testler.

9-) Bilgisayarlı Dinamik Postürografi (BDP):

Dizziness şikayetiyle gelen hastanın denge bozukluğunun değerlendirildiği testtir. Denge bozukluğunun kaynağı araştırılır. Denge sistemini sağlayan mekanizmalar tek tek irdelenir ve sayısal veri olarak işlenir ayrıca vestibüler rehabilitasyonda ve ileriki süreçlerde hastanın rehabilitatif takibinde kullanılır.

• Composite Skor,

• SOM,

• VIS,

• VEST,

• PREF.

10-) Video Head Impulse Test (vHIT):

Baş hareketleri sırasında baş hızının göz hızına oranına ölçer. Bu oran "VOR" kazancı olarak ifade edilir.

11-) Vestibular Evoked Miyogenic Potantials (Vestibüler Uyarılmış Miyojenik Potansiyeller) (VEMPs):

Periferik uç organların uyarılması ve uyarım sonucu tetiklenen miyojenik refleks cevaplarının ölçülmesi prensibine dayanan testtir. Otolit organların değerlendirilmesi, galvanik, ses, titreşim uyaranları kullanarak yapılır.

• Servikal VEMP (cVEMP),

• Oküler VEMP (oVEMP).

[VestibuloCochlear (Vestibüler & Koklear), İşitme & Denge Bilimi'ne Hizmet Eden Topluluk için Oluşturulmuş, Deneyimsel ve Sonuçsal Bir Projedir.] [Odyometri & Odyoloji Camiası için Özgün Notları, Tasarımları & Derleme Makaleleri İçerir.]